جادوى واژه ها جهان را تسخیر مى کند (هری پاتر )

«هرى پاتر، روح مسیحیت جوانان را گمراه مى کند» کتابى که از سوى پاپ «بندیکت» شانزدهم، رهبر کاتولیک هاى جهان اینگونه توصیف مى شود، اکنون همه نگاهها را به خود معطوف داشته است. گواه این مدعا میلیونها نسخه اى است که در قالب ۶جلد مجزا به تمامى دنیا ارسال شده است. جالب ترین واکنش به این کتاب را نه در میان کودکان که بایستى در میان بزرگسالان جست وجو کرد و یافت. آن هم نه در حالت عادى که در زندان: «مقامات زندان گوانتانامو گفتند: کتاب «هرى پاتر و شاهزاده دورگه» به شدت زندانیان این زندان را به خود مشغول داشته است.» علاقه به مطالعه این کتاب مرز نمى شناسد. بسیارى از ایرانیان نیز در حالتى از انتظار بازار کتاب را تحت نظر گرفته اند. این اتفاق از همان روزى شکل گرفت که یکى از ناشران با فاصله اى اندک از چاپ ششمین جلد از کتابهاى «هرى پاتر» با نصب یک آگهى بر در و دیوار خیابان انقلاب، خبر از ترجمه این اثر داد. فروشندگان کتاب در حالى از توزیع این کتاب در بازار خبر مى دهندکه به گفته آنها تاکنون ۱۳مترجم خبر از ترجمه این کتاب پرفروش داده اند

استفاده از عناصر اسطوره اى و توجه به جادو به عنوان مناسک آیینى انسانهاى پیش ازتاریخ، یکى از ویژگى هاى بارز نهفته در درون کتاب هرى پاتر است. «یوسف علیخانى» نویسنده در تحلیل این نکته با اشاره به استفاده از عنصر جادو در دیگر آثارى از این دست و مقایسه آن با جادوى نهفته در هرى پاتر چنین مى گوید: «وقتى به تاریخ داستانهاى افسانه اى و جادویى نگاه مى کنیم متوجه مى شویم که پیش از هرى پاتر نمونه هاى دیگرى از این دست وجود داشته است. داستانهاى هزار ویک شب، سیندرلا و یا آلیس در سرزمین عجایب از جمله این کتابهاست. اما به نظر من توجه به هرى پاتر و استقبال بى سابقه از آن به دلایل دیگرى باز مى گردد.» وى مى افزاید:« به گمانم اینکه یک کودک یتیم به نام هرى پاتر با یک عینک مخصوص قادر به انجام کارهاى مشکل است، براى خوانندگان ایجاد جذابیت مى کند. چرا که انسان در طول تاریخ نشان داده که خیلى دوست دارد مشکلاتش به شکلى ساده و جادویى حل شود.» وى در تشریح عوامل دیگر به شجاعت شخصیت اصلى این داستان اشاره کرده و مى گوید: «شجاعت هرى پاتر در رویارویى با مشکلات یکى دیگر از عوامل موفقیت این شخصیت داستانى است. این شجاعت در کنار میل به شهرت و برانگیختن احترام دیگران، همه از عوامل موفقیت این کتاب اند.» «علیخانى» در ادامه مى افزاید: «تمامى کودکان فکر مى کنند که خانواده هایشان آنها را نمى فهمند، بنابراین با علاقه به شخصیت افسانه اى و قهرمان هرى پاتر جذب مى شوند ودوست دارند همانند او قهرمان شوند تا توجه دیگران را به خود جلب کنند.» از سوى دیگر وى تأکید مى کند: «همه ما دوست داریم خیر بر شر پیروز شود واز آنجا که موضوع اغلب داستانهاى کودک و نوجوان پیروزى خیر بر شر است، هر بار که هرى پاتر بر آدم بدها پیروز مى شود، اقبال به خواندن خود را دوچندان مى کند.» رولینگ در تمامى این موارد براى بیان عقاید دوطرف ماجرا، به ساختارهاى اسطوره اى و استفاده از عناصر جادویى پایبند مى ماند. «فتح الله بى نیاز» توجه به این عناصر را از منظر روانشناسى مورد بحث قرار داده و مى گوید: «یونگ معتقد است که اسطوره ها به دوره ما انتقال پیدا کرده اند به این معنى که در درون هر یک از ما به زندگى خود ادامه مى دهند. فروید البته این نکته را قبول ندارد و آن را نشانه یک بیمارى مى داند. با این حال به اعتقاد یونگ این یکى از نشانه هاى انسان مدرن است. به نظر من کسانى چون «یونگ» و حتى «فریزر» توجه ما را به این نکته جلب مى کنندکه بشر امروز حتى مدرن ترین افراد، گرایش ناخودآگاهى به جادو و قصه هاى شاه پریان دارد. وقتى ما براساس این گزارش ناخودآگاه به متنى دست پیدا مى کنیم که از چنین عناصرى استفاده کرده به سمت آن کشش پیدا مى کنیم. به نظر من این یک نوع هم حسى است. به این معنا که اسطوره براى بسیارى از ما سرگرم کننده است.»

رولینگ براى تأثیرگذارى بیشتر بر مخاطب خویش علاوه بر توجه به جادو به عنوان یک عنصر سرگرم کننده از عناصر آشناى دیگر نیز بهره گرفته است. «یوسف علیخانى» در مورد این عناصر مى گوید: «نکته مهم دیگر توجه به ساخت پلیسى این کتابهاست. تمامى کودکان و نوجوانان از داستانهاى جنایى و پلیسى لذت مى برند. رولینگ نیز با آگاهى از این نکته از این اسلوب استفاده کرده و توانسته به خوبى هرى پاترش را محبوب سازد.»

کلمات در صفحات کتابها آتش مى زنند. جهان به کام آتش مى رود و ققنوسى از دل آن برمى خیزد.، این کتاب است، کتاب چیزى است که نوشته مى شود. کتاب چیزى است که خوانده مى شود» روزى مارکز از پس بیان این کلمات به نجوا چنین گفته بود: «بعد از این چیزى وجود ندارد، هر آنچه هست، مرگ و نابودى است

 

می تونید برخی از کتاهای هری پاتر را از لینکهای زیر دریاقت و مطالعه کنید

هری پاتر وسنگ کیمیا-جی کی رولینگ

هری پاتر ومحفل ققنوس- جی کی رولینگ

هری پاتر وزندانی آزکابان جلد 1- جی کی رولینگ